In dit rapport onderzoeken we de evolutie van de beroepsinkomens in het Vlaams Gewest gedurende de periode 2011 tot en met 2020.
Het begin van deze tumultueuze periode wordt gekenmerkt door de nasleep van de financiële crisis en de daaropvolgende soevereine schuldencrisis van 2010. Vlaanderen kampte met een krimpende economie en een terugval van de werkgelegenheid en de investeringen. Halfweg de periode beoogde de taxshift van de regering-Michel een verschuiving van de lasten op arbeid naar belastingen op kapitaal en consumptie.
Om dit doel na te streven werden vanaf aanslagjaar 2016 ook een aantal maatregelen in de personenbelasting genomen. Zo werden de belastingvrije som en de forfaitaire beroepskosten verhoogd en de belastingschijf van 30% afgeschaft om werken lonender te maken.
De onderzochte periode eindigt met een nieuwe crisis: de coronapandemie. De pandemie heeft wereldwijd geleid tot lockdowns, bedrijfssluitingen en tijdelijke werkloosheid. We bekijken of deze schokken het beroepsinkomen geïmpacteerd hebben door het activiteitsinkomen en het ander beroepsinkomen van gezinnen te vergelijken.
Enkele feiten uitgelicht
- In de middenklasse¹ zijn de gemiddelde inkomsten uit werkloosheidsuitkeringen, ziekte-uitkeringen en pensioen- en vervangingsinkomsten, ook wel ”andere beroepsinkomsten genoemd, sneller gegroeid dan de inkomsten uit loon of zelfstandige activiteit ook wel activiteitsinkomsten genoemd. In het coronajaar zijn de andere beroepsinkomsten sterker afgenomen dan de activiteitsinkomsten.
¹ we spreken over middenklasse wanneer het gezinsinkomen tussen 15,8 en 42,1 duizend euro ligt (dit is het gemiddelde over 2011-2020)
- De fiscaal alleenstaanden zijn harder getroffen door de coronacrisis dan de fiscale koppels. Het aandeel fiscaal alleenstaanden met activiteitsinkomsten daalde met 0,7%-punt, terwijl het aandeel fiscale koppels met activiteitsinkomsten met 0,3% -punt steeg.
- De meerderheid van de gezinnen bevindt zich in de middenklasse en de middenklasse wordt groter.
Databron: Statbel (Algemene Directie Statistiek – Statistics Belgium)