Een gewaarborgde lening is een lening aan een bedrijf waarvoor de Vlaamse Gemeenschap garant staat. Voor grote bedrijven zoals De Watergroep of de bedrijven voor sociale huisvesting is het moeilijk om een krediet aan te gaan bij een bank. De Vlaamse Gemeenschap verstrekt dan een waarborg: een garantie dat de lening terugbetaald zal worden. Op die manier is het risico voor de banken lager en krijgen de Vlaamse bedrijven dus gemakkelijker een lening.
De gewaarborgde schuld is dus geen rechtstreekse schuld van de Vlaamse Gemeenschap, maar een schuld bij een bedrijf waarvoor de Vlaamse Gemeenschap als tussenpersoon optreedt.
- De Watergroep (grootste drinkwaterbedrijf van Vlaanderen)
- De sociale huisvesting met als voornaamste actoren de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) en het Vlaams Woningfonds (VWF)
- Het Vlaams infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA)
- De DBFM Scholen van Morgen
- Waarborgen aan grote, middelgrote en kleine ondernemingen via de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) en Gigarant NV
De totale gewaarborgde schuld bedroeg eind 2022 11,547 miljard euro. De coronacrisis remde de daling van de gewaarborgde schuld in 2020 en 2021 af, maar in 2022 werd die daling opnieuw ingezet. De totale gewaarborgde schuld daalde met 771,91 miljoen euro ten opzichte van eind 2021. Ook voor de volgende jaren wordt een verdere daling van de gewaarborgde schuld verwacht.
Overzicht van de uitstaande waarborgen
In de verdeling van de gewaarborgde schuld volgens risico onderscheiden we 3 categorieën:
- Waarborgen aan (lokale) overheden
- Waarborgen gedekt door activa
- Economische waarborgen
Onderstaand taartdiagram illustreert de verdeling eind 2022.
| In miljoen euro | 2021 | 2022 |
|---|---|---|
| Waarborgen aan (lokale) overheden | 212,69 | 197,26 |
| Waarborgen gedekt door activa | 10.632,58 | 10.038,70 |
| Economische waarborgen | 1.474,11 | 1.311,51 |
| Totaal | 12.319,38 | 11.547,47 |
Laatste update: 25/05/2023
De uitwinningen bedroegen in 2022 15,78 miljoen euro, een toename met 3,62 miljoen euro ten opzichte van 2021. In 2022 werd 15,44 miljoen euro aan waarborgpremies ontvangen. Daarnaast realiseerden twee entiteiten terugwinningen, goed voor een totaalbedrag van 7,09 miljoen euro. Globaal bracht de waarborgverstrekking in 2022 dus 6,75 miljoen euro op. Ook in 2020 en 2021 was die winstgevend.
De uitwinningen bedroegen in 2022 slechts 0,14% van de uitstaande waarborgen en situeerden zich hoofdzakelijk bij PMV/z-Waarborgen. Zij werden met 14,75 miljoen euro aan uitwinningen geconfronteerd. Jaarlijks wordt in de begroting wel een provisie voor de verwachte uitwinningen aangelegd. Dat gebeurt op basis van gestandaardiseerde waarborgverstrekking.
PMV richtte in het verleden PMV/z-Waarborgen en Gigarant NV op omdat het zelfs voor Vlaamse bedrijven met een goed dossier niet altijd eenvoudig is om een bankkrediet te bekomen. De twee entiteiten staan in voor waarborgverstrekking. Waarborgen verlagen namelijk het risico voor banken en leiden tot meer kredietverlening aan bedrijven.
Ook na zorgvuldige screening door PMV/z-Waarborgen en Gigarant NV worden waarborgen soms alsnog uitgewonnen. Naast PMV/z-Waarborgen werd ook Gigarant NV met 0,36 miljoen euro aan uitwinningen geconfronteerd. De overige uitwinningen vonden plaats bij:
- VIPA: 0,42 miljoen euro
- EKM’s: 0,16 miljoen euro
- VLIF: 0,09 miljoen euro
Een belangrijke kanttekening is dat de uitwinningen in 2022 bijna allemaal in de sector van de economische waarborgen plaatsvonden. Die sector maakt slechts 11,4% van de totale Vlaamse gewaarborgde schuld uit. Het leeuwendeel van de gewaarborgde schuld (86,9%) is door activa gedekt. Het risico is dus eerder beperkt.
Geconsolideerde gewaarborgde schuld vs. niet-geconsolideerde gewaarborgde schuld
De totale gewaarborgde schuld bedroeg eind 2022: 11,547 miljard euro. Een groot deel van die schuld behoort toe aan entiteiten uit de consolidatiekring en valt bijgevolg onder de geconsolideerde schuld. Hieronder wordt het verschil tussen ‘geconsolideerde gewaarborgde schuld’ en ‘niet-geconsolideerde gewaarborgde schuld’ verduidelijkt.
Geconsolideerde gewaarborgde schuld
De geconsolideerde gewaarborgde schuld bedroeg eind 2022: 9,621 miljard euro.
Een groot deel van de gewaarborgde schuld is met andere woorden opgenomen in de geconsolideerde schuld.
| In miljoen euro | 2021 | 2022 |
|---|---|---|
| Waarborgen aan (lokale) overheden | 41,14 | 38,10 |
| Waarborgen gedekt door activa | 10.138,70 | 9.581,97 |
| Economische waarborgen | 1,15 | 0,59 |
| Totaal | 10.180,99 | 9.620,66 |
Laatste update: 25/05/2023
Niet–geconsolideerde gewaarborgde schuld
De Vlaamse Gemeenschap is ook waarborgverstrekker voor entiteiten die niet behoren tot de consolidatiekring. Eind 2022 ging het om 1,927 miljard euro, m.a.w. slechts een beperkt deel van de totale gewaarborgde schuld.
| In miljoen euro | 2021 | 2022 |
|---|---|---|
| Waarborgen aan (lokale) overheden | 171,55 | 159,16 |
| Waarborgen gedekt door activa | 493,88 | 456,73 |
| Economische waarborgen | 1.472,96 | 1.310,92 |
| Totaal | 2.138,39 | 1.926,81 |
Laatste update: 25/05/2023