Een gewaarborgde lening is een lening aan een bedrijf waarvoor de Vlaamse Gemeenschap garant staat. Voor grote bedrijven zoals De Watergroep of de bedrijven voor sociale huisvesting is het moeilijk om een krediet aan te gaan bij een bank. De Vlaamse Gemeenschap verstrekt dan een waarborg: een garantie dat de lening terugbetaald zal worden. Op die manier is het risico voor de banken lager en krijgen de Vlaamse bedrijven dus gemakkelijker een lening.
De gewaarborgde schuld is dus geen rechtstreekse schuld van de Vlaamse Gemeenschap, maar een schuld bij een bedrijf waarvoor de Vlaamse Gemeenschap als tussenpersoon optreedt.
- De Watergroep (grootste drinkwaterbedrijf van Vlaanderen),
- De sociale huisvesting met als voornaamste actoren de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) en het Vlaams Woningfonds (VWF),
- Het Vlaams infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA),
- De DBFM Scholen van Morgen,
- Waarborgen aan grote, middelgrote en kleine ondernemingen via de Participatiemaatschappij Vlaanderen (PMV) en Gigarant NV.
De totale gewaarborgde schuld bedroeg eind 2021 12,319 miljard euro. Desondanks de aanhoudende coronacrisis nam de gewaarborgde schuld slechts beperkt toe met 23,74 miljoen euro ten opzichte van 2020, toen het totaal aan waarborgen 12,296 miljard euro bedroeg.
Overzicht van de uitstaande waarborgen
In de verdeling van de gewaarborgde schuld volgens risico onderscheiden we (1) waarborgen aan overheden, (2) waarborgen gedekt door activa en (3) economische waarborgen. De situatie eind 2021 blijkt uit onderstaand taartdiagram. Raadpleeg dit document voor de gedetailleerde cijfers.
| In miljoen euro | 2020 | 2021 |
|---|---|---|
| Waarborgen aan (lokale) overheden | 206,59 | 212,69 |
| Waarborgen gedekt door activa | 10.789,92 | 10.632,58 |
| Economische waarborgen | 1.299,13 | 1474,11 |
| Totaal | 12.295,64 | 12.319,38 |
*laatste update: 1/03/2023
De uitwinningen in 2021 bedroegen slechts 0,10%[1] van de totale uitstaande waarborgen en situeerden zich hoofdzakelijk PMV/z-Waarborgen. Zij werden met 11,89 miljoen euro aan uitwinningen geconfronteerd. Jaarlijks wordt in de begroting wel een provisie voor de te verwachten uitwinningen aangelegd en dit op basis van gestandaardiseerde waarborgverstrekking.
Omdat het voor Vlaamse bedrijven – zelfs met een goed dossier – niet altijd eenvoudig is om bij een bank een krediet te bekomen, werd door PMV in het verleden enerzijds PMV/z-Waarborgen en anderzijds Gigarant NV opgericht. Hun taak bestaat erin waarborgen te verlenen. Die verlagen immers het risico voor banken en leiden tot meer kredietverlening aan de bedrijven.
Ook na zorgvuldige screening door PMV/z-Waarborgen en Gigarant NV komt het soms voor dat waarborgen uitgewonnen worden, wat in 2021 dus enkel het geval was bij PMV/z-Waarborgen.
De overige uitwinningen situeerden zich bij AGION (0,17 miljoen euro), Sociale Huisvesting (0,08 miljoen euro) en VLIF (0,02 miljoen euro). De uitwinningen in 2021 situeerden zich bijna allemaal in de sector van de economische waarborgen, die slechts 11,97% uitmaakt van de totale Vlaamse gewaarborgde schuld. Het grootste gedeelte van de gewaarborgde schuld (86,31%) is gedekt door activa (zie taartdiagram hierboven).
[1] 12,16 miljoen euro aan uitwinningen in 2021
Geconsolideerde gewaarborgde schuld vs. niet-geconsolideerde gewaarborgde schuld
De totale gewaarborgde schuld bedroeg eind 2021: 12,319 miljard euro. Een groot deel van die schuld behoort toe aan entiteiten uit de consolidatiekring en valt bijgevolg onder de geconsolideerde schuld. Hieronder wordt het verschil tussen ‘geconsolideerde gewaarborgde schuld’ en ‘niet-geconsolideerde gewaarborgde schuld’ verduidelijkt.
Geconsolideerde gewaarborgde schuld
De geconsolideerde gewaarborgde schuld bedroeg eind 2021: 10,181 miljard euro. Een groot deel van de gewaarborgde schuld is met andere woorden opgenomen in de geconsolideerde schuld. Download dit document om de gedetailleerde cijfers te bekijken.
| In miljoen euro | 2020 | 2021 |
|---|---|---|
| Waarborgen aan (lokale) overheden | 49,59 | 41,14 |
| Waarborgen gedekt door activa | 10.258,50 | 10.138,70 |
| Economische waarborgen | 1,69 | 1,15 |
| Totaal | 10.309,78 | 10.180,99 |
*laatste update: 1/03/2023
Niet–geconsolideerde gewaarborgde schuld
De Vlaamse Gemeenschap is ook waarborgverstrekker voor entiteiten die niet behoren tot de consolidatiekring. Eind 2021 ging het om 2,138 miljard euro, m.a.w. slechts een beperkt deel van de totale gewaarborgde schuld. Download dit document om de gedetailleerde cijfers te bekijken.
| In miljoen euro | 2020 | 2021 |
|---|---|---|
| Waarborgen aan (lokale) overheden | 157,00 | 171,55 |
| Waarborgen gedekt door activa | 531,42 | 493,88 |
| Economische waarborgen | 1.297,44 | 1.472,96 |
| Totaal | 1.985,86 | 2.138,39 |
*laatste update: 1/03/2023